Καρδιακή συχνότητα: O οδηγός του αθλητή
Ποια ειναι τα οφέλη να γνωρίζουμε τις ζώνες προπόνησης
Η Καρδιακή συχνότητα είναι ο πιο απλός τρόπος έλεγχου της έντασης της προσπάθειας και μας δίνει τις περισσότερες πληροφορίες για την κατάσταση του οργανισμού.Για να μετρήσουμε τους παλμούς χρησιμοποιούμε τις άκρες των δαχτύλων και γίνεται με ψηλάφηση στον καρπό ή την καρωτίδα (λαιμός). Η Καρδιακή συχνότητα μας δείχνει την κατάσταση του οργανισμού μετά από ένα έντονο στρες όπως είναι η προπόνηση. Για να καταλάβουμε ακριβώς πως δουλεύει, θα δούμε δυο παραμέτρους α. στην κατάσταση ηρεμίας και β. κατά την προπόνηση.
Καρδιακή συχνότητα σε κατάσταση ηρεμίας
Η συνηθισμένη καρδιακή συχνότητα στην κατάσταση ηρεμίας είναι μεταξύ 60 και 80 παλμών. Στους ηλικιωμένους και σε όσους δεν έχουν φυσιολογικά επίπεδα φυσικής κατάστασης η καρδιακές σφίξεις μπορεί να φτάσουν μέχρι και τις 100, αντιθέτως σε αθλητές που κάνουν αθλήματα αντοχής η καρδιακή συχνότητα μπορεί να πέσει πάρα πολύ χαμηλά και να είναι μεταξύ 30 με 50. Μια άλλη παράμετρος που χαρακτηρίζει την καρδιακή συχνότητα είναι η ηλικία όπου οι παλμοί συνήθως κατεβαίνουν όσο αυξάνετε η ηλικία. Επίσης κάτω από τις φυσιολογικές συνήθειες αυξάνετε η καρδιακή συχνότητα σε όσους έχουν κακές συνήθειες όπως είναι το κάπνισμα, το ποτό, και ο λίγος ύπνος.
Όταν λέμε ότι η μέτρηση των παλμών πρέπει να γίνεται σε κατάσταση ηρεμίας σημαίνει ότι θα πρέπει να γίνεται μόλις ξυπνήσουμε το πρωί και πριν σηκωθούμε από το κρεβάτι. Οι παλμοί που μετράμε πριν την προπόνηση ή γενικά κατά την διάρκεια της ημέρας δεν είναι παλμοί ηρεμίας και δεν πρέπει να τους υπολογίζουμε.
Μέγιστη καρδιακή συχνότητα.
Η καρδιακή συχνότητα αυξάνεται όσο αυξάνεται και η ένταση της άσκησης μέχρι το επίπεδο της εξάντλησης. (σχ. 1.)
Η μέγιστη καρδιακή συχνότητα δεν αλλάζει από μέρα σε μέρα αλλά από χρόνο σε χρόνο. Την καρδιακή συχνότητα μπορούμε να την μετρήσουμε αν ξέρουμε την ηλικία επειδή αυτή μειώνεται κατά ένα χτύπο για κάθε χρόνο, αυτή η διεργασία ξεκινάει από την ηλικία των 15 χρόνων.
Για να υπολογίσουμε την καρδιακή συχνότητα σύμφωνα με την ηλικία σε θεωρητικό επίπεδο πάντα, πρέπει να αφαιρέσουμε την ηλικία από το 220 και τότε θα βρούμε τους σωστούς μέγιστους παλμούς που αντιστοιχούν σύμφωνα με την ηλικία.
220 – ηλικία = μέγιστους παλμούς. Υπάρχουν μεγάλες διαφορές , το ποιο έγκυρο ειναι ο εργομετρικός έλεγχος ώστε να βρούμε τις ακριβής ζώνες άσκησης, καθώς και την ΜΚΣ ( Μέγιστη καρδιακή συχνότητα )
Παρακάτω θα σας αναφέρουμε ένα παράδειγμα για να μπορέσετε να κατανοήσετε καλύτερα τον τρόπο που λειτουργεί η καρδιά.
Όταν για παράδειγμα το σώμα βρίσκεται στην οριζόντια θέση έχει 50 παλμούς, όταν θα έρθει στην καθιστή θέση οι παλμοί θα αυξηθούν στους 55 και όταν θα σηκωθείτε στην όρθια θέση τότε θα αυξηθούν μέχρι τους 60.
Γιατί αυξάνονται οι παλμοί; Όταν το σώμα σας αλλάζει θέση από την οριζόντια στην κάθετη τότε το αίμα μεταφέρεται στα πόδια και γι αυτό μειώνεται ο όγκος του αίματος ο οποίος επιστρέφει στην καρδιά και γι αυτό αυξάνονται αμέσως οι παλμοί, στη συνέχεια όταν εσείς ξεκινάτε το περπάτημα οι παλμοί αυξάνονται από τους 60 στους 90, κατόπιν στο τρέξιμο με μέτρια ένταση φτάνουν μέχρι τους 140 και στο γρήγορο τρέξιμο μέχρι τους 180 ή και παραπάνω.
Γιατί αυξάνονται οι παλμοί; Γιατί αυξάνεται η κυκλοφορία του αίματος έτσι ώστε να μπορέσει να μεταφέρει στους εργαζόμενους μύες την απαραίτητη ποσότητα του οξυγόνου που χρειάζεται. (σχ. 2)
| Άθλημα |
Κατάσταση |
Παλμοί |
|
|
|
|
| Τρέξιμο |
Ηρεμία |
60 |
|
Ένταση max |
190 |
|
| Ποδηλασία |
Ηρεμία |
60 |
|
Ένταση max |
185 |
|
| κολύμβηση |
Ηρεμία |
60 |
|
Ένταση max |
170 |
Σχ. 2.
Πως προσαρμόζονται οι παλμοί λόγω της προπόνησης
1. Καρδιακή συχνότητα στην κατάσταση ηρεμίας.
Αποτέλεσμα της προπόνησης αντοχής είναι να μειώνονται οι παλμοί στην κατάσταση ηρεμίας. Αν εσείς δεν κάνατε προπόνηση και οι παλμοί σας στην κατάσταση ηρεμίας ήταν 75 τότε από τις πρώτες εβδομάδες που θα ξεκινήσετε να γυμνάζεστε θα πέφτει ένας παλμός για κάθε εβδομάδα προπόνησης. Έτσι μετά τις 10 εβδομάδες προπόνησης με μέτρια ένταση οι παλμοί θα πέσουν στους 65.
Για τους αθλητές αντοχής που έχουν πολύ υψηλό επίπεδο οι παλμοί στην κατάσταση ηρεμίας είναι συνήθως κάτω από τους 40 παλμούς και υπάρχουν και περιπτώσεις που πέφτουν και κάτω από τους 30. Στους κανονικούς ανθρώπους που δεν γυμνάζονται όταν οι παλμοί είναι κάτω από τους 60 υπάρχει συνήθως παθολογικό αίτιο το οποίο ονομάζεται βραδυκαρδία και τότε ο ασθενής θα πρέπει να επισκεφθεί τον γιατρό, ενώ για τους αθλητές δεν ισχύει το ίδιο αφού σε αυτούς ονομάζεται αθλητική βραδυκαρδία και προέρχεται από την προπόνηση.
2. Μέγιστη καρδιακή συχνότητα
Η μέγιστη καρδιακή συχνότητα δεν αλλάζει πολύ από την προπόνηση ακόμη κι αν κάνετε έντονη προπόνηση για αντοχή. Από έρευνες που έχουν γίνει έχει φανεί ότι άνθρωποι οι οποίοι δεν γυμνάζονταν και είχαν μια ‘’Α’’ καρδιακή συχνότητα, μετά από την στιγμή που άρχισαν να γυμνάζονται παρουσιάσθηκε μια ελαφριά μύωση σε αυτήν ‘’Α μείων’’.
3. Αποκατάσταση της καρδιακής συχνότητας
Μετά το πέρας της προπόνησης οι παλμοί δεν γυρίζουν αμέσως στο αρχικό στάδιο που ήταν πριν από την προπόνηση. Όσο περισσότερο προπονημένος είναι ένας αθλητής τόσο γρηγορότερα επιστρέφουν οι παλμοί στην αρχικό τους επίπεδο, όχι μόνο από τις εύκολες αερόβιες προπονήσεις αλλά και από τις πολύ έντονες και δυνατές προπονήσεις.
Επίσης θα πρέπει να θυμάστε ότι για τους παλμούς αποκατάστασης ρόλο παίζουν και άλλοι παράγοντες όπως είναι ασθένεια, υψόμετρο, ζέστη, άσχημος ή λίγος ύπνος κτλ.
(Σχ. 3)
Leave a reply